Mając świadomość, że świat odnawialnych źródeł energii (OZE) i fotowoltaiki jest pełen różnych instytucji, zjawisk, nazw własnych oraz pojęć prawnych i technologicznych postanowiliśmy wyjść naprzeciw wszystkim osobom zainteresowanym tematem, zwłaszcza tym początkującym (a być może i w niektórych kwestiach również tym, bardziej zaawansowanym), i przygotowaliśmy krótki słownik najważniejszy pojęć oraz skrótów związanych z tą branżą. Wybór oczywiście może okazać się niekompletny, więc jeśli spotkasz się z jakimś pojęciem lub skrótem, którego wyjaśnienia nie znajdziesz w naszym materiale, śmiało pisz w komentarzu – postaramy się, w miarę moż uzupełnić / rozszerzyć naszą listę. Zastrzegamy również, że w szczególności niektóre skróty, mogą również posiadać inne rozwinięcia i znaczenia, w kontekście zupełnie nie związanym z branżą energetyki i energii odnawialnej.
OZE – Odnawialne Źródła Energii, czyli takie, które uzupełniają się (lub odnawiają) w sposób naturalny, tak jak np. energia promieniowania słonecznego, wody, czy pływów morskich. W ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wyróżnia się: energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów.
PV – fotowoltaika (ang. photovoltaics – dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną, inaczej wytwarzanie prądu elektrycznego z promieniowania słonecznego w oparci o zjawisko fotowoltaiczne, potocznie często używane do nazywania instalacji – urządzeń fotowoltaicznych służących do pozyskiwania energii właśnie z tego, w pełni naturalnego i odnawialnego źródła
kW – kilowat, czyli jednostka mocy, 1 kW = 1000 W (1 wat to moc, przy której praca wykonana w ciągu jednej sekuny wynosi 1J [dżul])
kWp – kilowatopik (ang. kiloWatt-peak) jest to jednostka określająca moc instalacji fotowoltaicznej, która informuje, jaką maksymalnie wydajność mogą osiągnąć panele fotowoltaiczne pracując w tzw. warunkach pomiarowych
kWh – kilowatogodzina (ang. kiloWatt-hour) jednostka energii lub ciepła, jest to ilość energii zużywana przez godzinę urządzeniem o mocy kilowata (1kW) – sprawdź swój rachunek i zobacz jakie jest Twoje zużycie energii w skali miesiąca, roku czy dnia
Off-grid – (ang. poza siecią) jest to samodzielna instalacja fotowoltaiczna, która nie jest podłączona do sieci energetycznej, najczęściej jest to rozwiązanie, które sprawdza się w sytuacji niewielkiego domu daleko od instalacji. Należy tutaj koniecznie pamiętać, że istnieje tutaj kilka uwarunkowań jak zadbać o prawidłowe funkcjonowanie takiej instalacji. Jeśli interesuje Cię ten temat dajcie znać w komentarzu a stworzymy dla Ciebie obszerniejszy materiał na ten temat.
On-grid – instalacja fotowoltaiczna podłączona do zewnętrznej sieci energetycznej
Program “Mój prąd” (Mój Prąd 6.0 / MP6) – program dofinansowania mikroinstalacji fotowoltaicznych, edycja naboru wniosków nr VI, prowadzona przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Głównym celem programu jest zwiększenie produkcji energii z mikroźródeł fotowoltaicznych, a jego budżet w tej edycji przewidywany był na 400 mln zł, choć już mówi się o dodatkowych środkach. Wsparciem mogą zostać objęte instalacje o 2-20 kW mocy zainstalowanej. Program skierowany jest do gospodarstw domowych. Pierwsza edycja wystartowała w 2019 roku, a obecny nabór wniosków wystartował 2.09.2024 i przewidywał dofinansowania do instalacji fotowoltaicznych wraz z magazynami energii (więcej na temat założeń tej edycji znajdziesz w naszym artykule)
Program „Czyste Powietrze” – to dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy. Program kierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli jednorodzinnych domów mieszkalnych lub lokali mieszkalnych wydzielonych w budynkach jednorodzinnych posiadających wyodrębnioną księgę wieczystą. Wnioski składane w ramach programu „Czyste Powietrze” rozpatrywane są przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw).
Miks energetyczny – (and. energy mix) to udział poszczególnych źródeł (odnawialnych i nieodnawialnych) w produkcji energii elektrycznej
Magazyn energii – w najprostszym ujęciu jest akumulatorem lub zestawem akumulatorów litowo-jonowych, które umożliwiają przechowywanie energii elektrycznej i oddawanie jej w momencie, gdy jest to najbardziej potrzebne
Magazyn ciepła (ang. TES – Thermal Energy Storage) – to urządzenie lub instalacja, która pozwala skumulować i przechować na później ciepło w postaci gorącej wody. W przypadku domowych instalacji jest to zbiornik akumulacyjny/buforowy z gorącą wodą wykorzystywany w bardzo wielu instalacjach.
Mikroinstalacja fotowoltaiczna – to według definicji instalacja, której łączna moc paneli fotowoltaicznych nie przekracza 50 kW i która jest przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV (kilovoltów)
c.w.u. – ciepła woda użytkowa, czyli woda znajdująca się w instalacji wodociągowej, spełniająca wymogi stawiane wodzie pitnej i przeznaczonej na cele użytkowe o temperaturze 55-60°C z możliwością okresowego podgrzewania do 70°C w celu dezynfekcji termicznej
OSD – Operator Systemu Dystrybucyjnego, czyli podmiot odpowiedzialny za dystrybucję energii elektrycznej na danym obszarze. Zgłoszenie do OSD jest wymagane jeśli chcesz przyłączyć mikroinstalację odnawialnego źródła energii (np. fotowoltaikę) do sieci dystrybucyjnej, np. Energa, Tauron, Eon
Farma fotowoltaiczna – to wielkopowierzchniowa instalacja fotowoltaiczna, łącząca setki lub tysiące modułów fotowoltaicznych. W przestrzeni prawnej nie ma na ten moment jednoznacznej definicji określającej od jakiej wielkości zaczyna się farma fotowoltaiczna. W Polsce najczęściej mówimy o farmach fotowoltaicznych o mocach z zakresu od od 0,5 MWp do 5 MWp
Tracker (solarny) – zwany też systemem nadążnym, jest konstrukcją umożliwiającą instalacji fotowoltaicznej śledzenie ruchu słońca i ustawianie jej w idealnym położeniu – wszystko to w celu uzyskania maksymalnych efektów pracy instalacji. Wyróżniamy zazwyczaj Trackery jedno i dwu-osiowe.
system HEMS / EMS – (ang. Home Energy Management System / Energy Management System) – oznacza system zarządzania energią domową, stanowi inteligentny system nadzoru oraz przepływu energii w domu, zazwyczaj składa się z wielu elementów takich jak: jednostka sterująca, inteligentny licznik energii, kontrolery, czujniki i aplikacja mobilna. Jest to nowoczesne rozwiązanie zyskujące ostatnio na popularności, które głównie służy do tego, aby umożliwić osiągnięcie jak najwyższego poziomu efektywności energetycznej poprzez optymalizację zużycia energii. Jeśli zainteresował Cię ten temat i chciałbyś się dowiedzieć więcej jak to działa i jakie są różnice między EMS i HEMS skomentuj ten materiał, a przygotujemy dla Ciebie więcej informacji na ten temat.
BMS – (z ang. Battery Management System) to system zarządzania i kontroli układem baterii w systemie instalacji fotowoltaicznej z magazynem energii. System zarządza równomiernym ładowaniem poszczególnych baterii, jak również chroni je przed przeładowaniem oraz przegrzaniem.
Falownik – to urządzenie którego głównym zadaniem jest zamiana prądu stałego (DC – ang. direct current) na prąd zmienny (AC – ang. alternating current). Ponadto charakteryzuje się regulacją częstotliwości oraz wartości napięcia
Inwerter fotowoltaiczny – także nazywany falownikiem (często z przymiotnikiem “solarny” ang. “inverter”) – to urządzenie, które także służy do przemiany prądu stałego (DC – ang. direct current) na prąd zmienny (AC – ang. alternating current) właściwie w większości przypadków można stosować zamiennie nazwy falownik i inwerter.
Inwerter hybrydowy – różni się tym od zwykłego, że może wykorzystywać energię z energii słonecznej, baterii, zasilania sieciowego i generatorów, podczas gdy zwykłe falowniki mogą zamieniać prąd stały pochodzący ze słońca na prąd przemienny jaki mamy w domowej sieci. Jest to kluczowy komponent systemów energetycznych, które łączą różne źródła energii. W praktyce falownik hybrydowy staje się niezbędny przy instalacji fotowoltaicznej z magazynem energii.
Fotowoltaika hybrydowa – instalacja fotowoltaiczna, która łączy dwa tryby systemów: sieciowy oraz wyspowy (on-grid / off-grid). Proces wytwarzania energii elektrycznej jest taki sam jak w przypadku typowej instalacji PV. Instalacja hybrydowa umożliwia zwiększenie wykorzystania wyprodukowanej energii dzięki akumulatorom.
Kogeneracja – (ang. CHP – combined heat & power) polega na równoczesnym wytwarzaniu ciepła i energii elektrycznej w jednym procesie technologicznym – zapewnia wzrost sprawności energetycznej systemu
ogniwo słoneczne – podstawowe urządzenie fotowoltaiczne, które wytwarza elektryczność, gdy jest wystawione na działanie światła słonecznego.
moduł fotowoltaiczny – najmniejszy, w pełni środowiskowo zabezpieczony zestaw wzajemnie połączonych ogniw słonecznych (zazwyczaj 48, 60, 72, 120 czy nawet 144)
panel fotowoltaiczny – zestaw umocowanych wzajemnie modułów, wstępnie zmontowanych i okablowanych, przewidzianych jako elementy możliwe do zamontowania razem. Panele fotowoltaiczne to inaczej rzecz ujmując zestaw modułów fotowoltaicznych połączonych zazwyczaj aluminiową ramą. Jest gotowym systemem, który łączony jest w grupy paneli, przeznaczony jest do montażu na dachu bądź gruncie.
SGD – (ang. sustainable development goals) – cele zrównoważonego rozwoju przyjęte w 2015 roku w rezolucji zgromadzenia ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
MKiŚ – Ministerstwo Klimatu i Środowiska
URE – Urząd Regulacji Energetyki
TGE – Towarowa Giełda Energii
FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat Środowisko. To z tych funduszy aktualnie prowadzone są prace nad rozszerzeniem dotacji dla gospodarstw domowych w programie Mój Prąd.
Nie widzisz tutaj ważnego twoim zdanie pojęcia? Nie otrzymałeś wyjaśnienia na temat, o którym chciałbyś się dowiedzieć więcej? Nic straconego, zostaw koniecznie komentarz lub skontaktuj się z nami w formularzu kontaktowym, a pomożemy znaleźć odpowiedzi na Twoje pytania. Jednocześnie planujemy, żeby ten artykuł był systematycznie rozwijany i aktualizowany, również w odniesieniu do
